Wat is valbeveiliging: alles wat je moet weten

Het kan soms nog wel is onduidelijk zijn wat er met valbeveiliging wordt bedoelt. In het kort: valbeveiliging is de combinatie van middelen, zoals ankerpunten en veiligheidsharnassen, die de krachten van een val opvangen en daarmee een ongeluk voorkomen. Maar dan komt het; wat moet je er mee? Vragen zoals wanneer valbeveiliging verplicht is en welke valbeveiliging je zou moeten kiezen komen vaak voor. Geen zorgen, we nemen je kort mee.

Wanneer is valbeveiliging verplicht?

De wet is daar kort en krachtig over. Arbobesluit 3.16 stelt namelijk dat wanneer er een risico aanwezig is valgevaar tegen moet worden gegaan. Risico verhogende omstandigheden zijn bijvoorbeeld het werken boven water of rondom een opening in het dak. Verder staat in de wet dat wanneer er op 2,5 meter hoogte gewerkt wordt valgevaar tegen moet worden gegaan. Belangrijk om te vermelden is het feit dat er op mindere hoogte nog steeds een valrisico bestaat.

Wanneer hoef je het niet te gebruiken?

Op platte daken bestaat er de veilige zone, vaak aangegeven met een markeringsstrook, waarbinnen veilig kan worden gewerkt. Het is verplicht dat de afstand tussen de gevaarlijke zone, zoals de dakrand of lichtkoepel, en de werkplek tenminste 4 meter is. Belangrijk is ook om hier scherp op te letten en bewust te zijn van je omgeving. Bewustwording is sowieso altijd belangrijk. Een korte training of instructie over valbeveiliging kan vaak meer dan voldoende zijn.

Welke valbeveiliging kies je?

Daar is gelukkig over nagedacht. In artikel 4.4 van het Arbobesluit staat welke methode je aan moet nemen om valgevaar tegen te gaan. De beschreven volgorde wordt de arbeidshygiënische strategie genoemd. Deze strategie bestaat uit vier maatregelen die oplopen in gebruikerskennis: bronaanpak, collectieve maatregelen, individuele maatregelen en persoonlijke beschermingsmiddelen.

Wanneer kies je welke soort?

Valbeveiliging heb je in twee vormen: individueel en collectief. Bij individuele valbeveiliging moet je denken aan ankerpunten en kabelsystemen. Wil je meerdere mensen te gelijk beschermen? Dan kom je bij collectieve valbeveiliging terecht. Maar wanneer kies je welke oplossing?

Laten we beginnen bij de basis, namelijk het wegnemen van het gevaar. Bronaanpak is simpelweg een kwestie van vooruitdenken. Dit moet al gebeuren bij het ontwerp van een gebouw of installatie. Bronaanpak is daarom vaak dé ideale oplossing voor valbeveiliging. Helaas moet je soms kunnen toveren om een dreiging weg te nemen. In dat geval schakel je over op collectieve maatregelen zoals een hogere borstwering, hekwerken en vangnetten. Soms is valbeveiliging niet de ideale oplossing. Het kan zijn dat het plaatsen van een hogere borstwering of hekwerk helemaal niet mogelijk is. Wat doe je dan? Juist, dan kies je voor individuele maatregelen zoals ankerpunten of een kabelsysteem. Deze gebied begrenzende voorzieningen worden vaak gecombineerd met persoonlijke beschermingsmiddelen zoals veiligheidsharnassen en vallijnen.

Kortom: volg de arbeidshygiënische strategie en je komt vanzelf bij middelen die voor jouw situatie geschikt zijn.